Danas je svjetski dan očuvanja energije.
Trenutak je da se istakne značaj korištenja energije, potrošnje, oskudice i uticaja energije na održivost globalnog ekosistema, života i razvoja. Pitanje energije je pitanje opstanka čovječanstva. Otuda se ističe važnost okretanja održivim neiscrpnim izvorima ili alternativnim vidovima energije kako bi energetski sistem, time i budućnost čovječanstva, bili izvijesni. Trenutak je da se istakne značaj korišćenja energije, potrošnje, oskudice i uticaja energije na održivost globalnog ekosistema, života i razvoja.
Da krenemo od nekih osnova same fizike i da se podsetimo. Šta je energija? Neka opšta definicija glasi: Energija je sposobnost vršenja rada. Dok pišem ovaj tekst ja upravo trošim energiju i vršim rad. Svi mi imamo tu sposobnost. Ali današnja tema se više odnosi na uštedu energije i očuvanje energetskih resursa, tako da jednako tome što svi imamo sposobnost da utrošimo energiju, kao i sposobnost da je sačuvamo.
Kao što znamo, solarna energija spada u obnovljive izvore energije. Osim tekućih voda, obnovljivi izvori energije se ne mogu transportovati i skladištiti u izvornom obliku i to je jedna od glavnih mana. Prosječna količina energije Sunca koja dospije do površine atmosfere je 1330 W/m2. Oko 50% se apsorbuje ili reflektuje u atmosferu, dok je količina koja dospije na zemlju 10.000 puta veća od ukupno proizvedene energije za godinu dana. Sunčeva svjetlost apsorbovana od strane okeana i kopnene mase održava površinsku temperaturu na 14 °C. Samo fotosinteza uzima oko 3000 EJ po godini.
Kako?
Najstariji način korištenja solarne energije je pasivno apsorbovanje pomoću prirodnih materijala i apsorpcionih površina. U Grčkoj, Italiji i Izraelu, 70% domaćinstava koristi toplu vodu na ovaj način. Ta toplota se može konzervirati upotrebom bazena za vodu u kojima se voda ljeti zagrijava i tokom jeseni predaje toplotu sistemima za grijanje. Šuman je čovek koji je odgovoran za prvu solarnu stanicu u Egiptu davne 1912.
Drugi način upotrebe solarnog zračenja jeste proizvodnja električne energije koja se dobija uz pomoć paraboličnih ili ravnih ogledala. Parabolična ogledala fokusiraju svjetlost u jednu tačku tako da se dobije viša temperatura. Fokus je ka centralno postavljenoj cijevi u kojoj je neki fluid. Ta ogledala su namještena radom motora da reflektuju svjetlost na vrh tornja u kome je u rezervoaru rastopljena so. Zagrijana so grije vodu i prevodi je u vodenu paru koja pokreće paroturbinu i rezultat je generisanje 100 MW struje.
Sljedeći način upotrebe jesu fotovoltne ćelije koje stvaraju električnu iz sunčeve energije.Ispoljava se kada svjetlosni zrak padne na metalnu ploču koja je negativno naelektrisana i ona tada počinje da oslobađa elektrone. Elektroni su tada privučeni pozitivno naelektrisanom površinom metala i usljed stalne izloženosti sunčevim zracima, stvara se električna energija. Fotovoltne ćelije su građene od silikona koji ima sa jedne strane pozitivno, a sa druge negativno naelektrisanu ploču i kada se te dvije strane spoje žicom, elektricitet počinje da teče.
Termalni materijali kao što su kamen, cjement i voda, mogu se koristiti da bi čuvali toplotu, kao što su se u prošlosti koristili u toplim regionima, apsorbujući sunčevu svjetlost da bi zadržali finu, hladniju temperaturu u kućama.
Kao i uvijek, ne mogu a da ne spomenem fenomenalne biljčice, a ovog puta u fokusu su biljke koje su završile svoju funkciju i polako predaju svoje listove vjetru. Ako su zasađene na dobroj strani, bilo ka sjeveru ili jugu, njihovi listovi prave hladovinu tokom ljeta, dok gole grane propuštaju svijetlost tokom zime. Tako se balansiraju ova dva procesa, hlađenje ljeti i grijanje zimi. Zato sljedeći put treba poslušati stare ljude kad kažu:Nemoj dijete da sadiš to do ograde, nego idi sa istočne strane, vidiš kako su mi ruže iscvjetale samo.
Shodno tome, razumljivo je zašto su Kinezi i Grci gradili kuće okrenute ka jugu i zašto ljudi sve više kuhaju na sunčevu toplotu.
Energija utiče na sve aspekte života i ljudskog razvoja, a njena potrošnja se smatra pokazateljem razvoja.
Pitanje energetske oskudice postalo je alarmantno pa se nacionalne energetske strategije najprije fokusiraju na podizanje ili buđenje svijesti o značaju očuvanja energije, a ciljevi se postavljaju u kontekstu štednje energije, energetske efikasnosti i upotrebe obnovljivih izvora energije uz smanjenje korištenja iscrpljivih konvencionalnih oblika energije čime se smanjuje i emisija CO2 u atmosferu, time i globalno zagrijavanje.
Pored zakonske regulative i podsticaja koje definišu resorna ministarstva u primjeni energetskog menadžmenta važnu ulogu igraju opštine, preduzeća i stanovništvo:
Opštine – uvođenjem energetskog menadžera, definisanjem planova energetske efikasnosti i sprovođenjem ciljeva strategije održivog razvoja, naplatom ekološke takse i formiranjem eko fondova, podrškom stanovništvu i privredi sredstvima iz postojećih fondova, sklapanjem javno privatnih partnerstava u investicijama „zelene“ energetike, omogućavanjem pristupa informacijama o potencijalu OIE, lokacijama i pružanjem pomoći u ishodovanju dozvola..;
Preduzeća i industrije – unapređenjem energetske efikasnosti u industrijskim postrojenjima, halama, pogonima, ili projektnim predviđanjem energetske efikasnosti u njima, korišćenjem obnovljivih izvora energije u cilju stvaranja samoodrživih sistema, korištenjem savremene pametne štedljive tehnologije..;
Stanovništvo – sanacijom i unapređenjem energetske efikasnosti kuća i stanova postavljanjem dobre izolacije, zamjenom stolarije, racionalnim korišćenjem električne i toplotne energije u domu,odabirom štedljive tehnike prilikom kupovine novih uređaja, korišćenjem štedljive rasvjete..;
Na današnji dan očuvanja energije važno je pomenuti i Nikolu Teslu koji je svojom naukom planetarno doprinjeo korišćenju i očuvanju energije i stiče se utisak, da će tek doprinjeti nakon temeljne rekonstrukcije i razumjevanja njegovih radova u savremenoj, za sada avangardnoj nauci. Mnogo toga neistraženog čeka naučnike posvećene Teslinim radova, a samo jedan doprinos koji je riješio problem snadbjevanja čovječanstva energijom jeste bežični prenos energije.Tumači Tesle ističu da je vrijeme pred nama vrijeme korištenja obnovljivih i besplatnih prirodnih izvora energije, kao i da shvatanjem Zemlje kao jezgra ogromnog generatora koja rotacijom elektriše sporiju jonosferu milijardama volti i
Na današnji dan očuvanja energije važno je pomenuti i Nikolu Teslu koji je svojom naukom planetarno doprinjeo korišćenju i očuvanju energije i stiče se utisak, da će tek doprinjeti nakon temeljne rekonstrukcije i razumjevanja njegovih radova u savremenoj, za sada avangardnoj nauci. Mnogo toga neistraženog čeka naučnike posvećene Teslinim radova, a samo jedan doprinos koji je riješio problem snadbjevanja čovječanstva energijom jeste bežični prenos energije.Tumači Tesle ističu da je vrijeme pred nama vrijeme korištenja obnovljivih i besplatnih prirodnih izvora energije, kao i da shvatanjem Zemlje kao jezgra ogromnog generatora koja rotacijom elektriše sporiju jonosferu milijardama volti i ampera, čovječanstvo zapravo živi u sfernom kondenzatoru naizmjenične struje koji se same od sebe neprestano puni.
Zadnja izmjena: 06. 03. 2024.
